W dniach 7-9 kwietnia 2017 r. w Warszawie obradował 39. Zjazd Nadzwyczajny ZHP zwołany przez Przewodniczącego ZHP w celu dokonania zmian w Statucie ZHP. Niemal 200 delegatów z całej Polski rozpatrzyło szereg projektów uchwał dotyczących zmian w funkcjonowaniu organizacji, a także jej fundamentów - zapisanych w Prawie i Przyrzeczeniu Harcerskim. Ostatecznie podjęto 20 różnych uchwał, w tym jedną zmieniającą jeden z punktów Prawa Harcerskiego.

Wśród delegatów na zjazd był hm. Mateusz Cebula HR - komendant Hufca ZHP Dębica, zastępca komendanta Chorągwi Podkarpackiej ZHP oraz przewodniczący komisji Rady Naczelnej ZHP ds. zarządzania organizacją. Decyzją zjazdu znalazł się w Komisji Statutowej, która wybrała go na swojego przewodniczącego. Komisja odpowiadała za opracowanie projektów uchwał uwzględniających zgłoszone poprawki i wnioski, a także decyzje kierunkowe zjazdu (w piątek i sobotę rano delegaci określili, którymi zagadanieniami zjazd finalnie się zajmie) oraz proponowanie trybu rozpatrywania poszczególnych uchwał. - To bardzo ciekawe doświadczenie, które dało mi możliwość intensywnej, merytorycznej ale i męczącej pracy. - mówi hm. Mateusz Cebula - Okazało się, że nie syzyfowej, jak niektórzy prognozowali.

Po długiej dyskusji i konsultacjach ze środowiskami harcerskimi z całej Polski, instruktorzy obradujący na 39. Zjeździe Nadzwyczajnym ZHP podjęli decyzję o zmianie brzmienia dziesiątego punktu Prawa Harcerskiego, który dotychczas brzmiał następująco: "Harcerz jest czysty w myśli, w mowie i uczynkach; nie pali tytoniu i nie pije napojów alkoholowych.". Od tej pory dziesiąty punkt prawa to: "Harcerz pracuje nad sobą, jest czysty w myśli, mowie i uczynkach; jest wolny od nałogów.". W ZHP najważniejszym aspektem jest wychowanie młodego człowieka. Tak zapisany punkt prawa da kadrze instruktorskiej ZHP możliwość jeszcze lepszego oddziaływania na młodych ludzi. Zmiana 10. punktu umożliwi pełniejsze rozumienie go przez młodzież. W nowym brzmieniu dziesiąty punkt Prawa Harcerskiego pokazuje, że harcerz ma być wolny od wszelkich nałogów i ma pracować nad sobą.

Drugą sprawą ze sfery wartości organizacji była dyskusja o wprowadzeniu alternatywnej roty Przyrzeczenia Harcerskiego - bez bezpośrednich odwołań do Boga (obecnie jest jedna rota: "Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznym Prawu Harcerskiemu."). Po równie długiej dyskusji, wysłuchaniu szeregu argumentów zjazd nie zdecydował się na dokonywanie jakichkolwiek zmian w tym zakresie. - To decyzja, która pozwoli zachować jedność ZHP. - komentuje hm. Mateusz Cebula - Jakość propozycji, niejasności w kontekście zasad międzynarodowych organizacji skautowych w tej sprawie, wiele argumentów oraz atmosfera tej dyskusji według mnie jasno pokazały, że zjazd nie powinien dokonywać zmiany. Bardzo dobrze, że o tym rozmawialiśmy, bo mamy tę debatę za sobą oraz decyzję, dzięki której powrót do tego tematu nie ma uzasadnienia na (oby długie) lata. 

Delegaci zebrani na 39. Zjeździe Nadzwyczajnym ZHP podjęli ważne decyzje, które na stałe wpiszą się w realia funkcjonowania ZHP w zakresie działania struktury, kompetencji władz czy spraw członkowskich. Poniżej znajduje się zestawienie propozycji zmian w Statucie ZHP, które otrzymały 2/3 głosów delegatów obecnych na zjeździe (większość wymagana do zmiany Statutu ZHP):
- zmiana redakcji 10 punktu Prawa Harcerskiego
- poszerzenie katalogu działań podejmowanych przez ZHP dla osiągnięcia celów statutowych
- zmiana w zakresie kar organizacyjnych (wydłużenie czasu zatarcia kar oraz minimalnego okresu po którym osoba wykluczona może wrócić do ZHP, a także procedury odwoławcze w zakresie skreśleń)
- uściślenie zasad związanych z rozpoczęciem działalności podstawowych jednostek organizacyjnych działających poza granicami kraju
- dopisanie seniorów jako kategorii członkostwa w postanowieniach ogólnych Statutu ZHP
- doprecyzowanie zapisu mówiącego o wygaśnięcia mandatu członka władzy na skutek ukarania przez sąd harcerski
- doprecyzowanie kompetencji Rady Naczelnej ZHP, związanych z ordynacją wyborczą
- doprecyzowanie zapisów dotyczących kompetencji zjazdu i komendy hufca oraz o przesunięciu wyboru delegatów na zjazd chorągwi de facto na zjazdy nadzwyczajne
- przeniesienie kompetencji związanych z ustalaniem zasad działania ruchów programowo-metodycznych z Głównej Kwatery ZHP na Radę Naczelną ZHP
- rozszerzenie katalogu osób z czynnym prawem wyborczym i głosem decydującym na zjazdach hufców o instruktorów pełniących funkcję przybocznych w gromadach i drużynach mających przydział służbowy do tego hufca i opłaconą składkę członkowską
- doprecyzowanie zapisów o kompetencjach zjazdów chorągwi i zjazdu ZHP
- wzmocnienie kompetencji rad chorągwi i Rady Naczelnej ZHP, poprzez wprowadzenie zapisów dotyczących opiniowania budżetów, planów pracy odpowiednio komendy chorągwi i GK ZHP oraz zapoznawania się komisji rewizyjnych z opiniami rad dotyczącymi budżetu oraz oceną komend dokonywaną przez radę w ramach procedury absolutoryjnej
- doprecyzowanie zapisów dotyczących zadań komend chorągwi i GK ZHP
- dostosowanie zapisów Statutu ZHP do przepisów Prawa o stowarzyszeniach, w zakresie reprezentacji ZHP
- wprowadzenie zapisów dotyczących uwzględniania oceny komisji rewizyjnej oraz jednostki nadrzędnej na zjazdach hufców oraz chorągwi
- wprowadzenie wymogu związanego z koniecznością uzasadnienia uchwały w przedmiocie powołania organu tymczasowego
- określenie, komu służy prawo zgłaszania projektów dotyczących zmian w Statucie ZHP.

Zmiany, które wprowadził zjazd obowiązywać będę dopiero po zarejestrowaniu zmienionej wersji Statutu ZHP w Krajowym Rejestrze Sądowym. Jedyną zmianą, która obowiązuje od dnia jej podjęcia jest zmiana redakcji Prawa Harcerskiego.

fot. ZHP